Tại sao WHO công bố hướng dẫn về chất lượng không khí?
Không khí sạch là quyền cơ bản của con người. Tuy nhiên, ô nhiễm không khí vẫn tiếp tục gây ra mối đe dọa đáng kể cho con người trên toàn thế giới – đây là mối đe dọa môi trường lớn nhất đối với sức khỏe và là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh không lây nhiễm (NCD) như đau tim hoặc đột quỵ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, có 7 triệu ca tử vong sớm mỗi năm do tác động kết hợp của ô nhiễm không khí ngoài trời và trong nhà – cùng với hàng triệu người khác mắc bệnh do hít phải không khí ô nhiễm. Hơn một nửa số ca tử vong này được ghi nhận ở các nước đang phát triển.
WHO thường xuyên tổng hợp bằng chứng khoa học về tác động của ô nhiễm không khí đến sức khỏe, đồng thời theo dõi tiến độ cải thiện chất lượng không khí của các quốc gia. Các khuyến nghị trong Hướng dẫn Chất lượng Không khí của WHO dựa trên việc tổng quan tài liệu một cách có hệ thống và các phương pháp đánh giá nghiêm ngặt sau đó, cũng như tham vấn rộng rãi với các chuyên gia và người dùng cuối của các hướng dẫn từ khắp nơi trên thế giới.
Trước khi công bố hướng dẫn về Chất lượng không khí năm 2021 của WHO, sau đây là thông tin chi tiết về hướng dẫn này và cách các chính phủ có thể sử dụng chúng.
Ô nhiễm không khí là gì ?
Ô nhiễm không khí là một hỗn hợp phức tạp gồm các hạt rắn, giọt chất lỏng và khí. Nó có thể đến từ nhiều nguồn, ví dụ: đốt nhiên liệu sinh hoạt, ống khói công nghiệp, khí thải giao thông, phát điện, đốt rác thải ngoài trời, hoạt động nông nghiệp, bụi sa mạc và nhiều nguồn khác.
Các nguồn khác nhau có thể dẫn đến các hỗn hợp ô nhiễm không khí khác nhau. Ví dụ, một thành phố đô thị gần biển có thể chứa các hạt vật chất bao gồm muối biển, bụi đường và khói từ động cơ diesel. Ngược lại, một vùng nông thôn gần rừng có thể chứa các hạt vật chất bao gồm đất, khói từ bếp nấu và cháy rừng.
Các chất gây ô nhiễm không khí được đo bao gồm PM 2.5 và PM 10 (các hạt có đường kính khí động học bằng hoặc nhỏ hơn 2,5, còn gọi là hạt mịn, và 10 micromet), ôzôn (O 3 ), nitơ đioxit (NO2 ), cacbon monoxit (CO) và lưu huỳnh đioxit (SO2 ).
Ô nhiễm không khí gây ảnh hưởng thế nào tới sức khỏe con người?
Các hạt bụi mịn (PM 2.5 ) có thể xâm nhập qua phổi và đi vào cơ thể qua đường máu, ảnh hưởng đến tất cả các cơ quan chính.
Tiếp xúc với PM 2.5 có thể gây ra các bệnh về hệ tim mạch và hô hấp, dẫn đến đột quỵ, ung thư phổi và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
Một nghiên cứu mới cũng chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với mức độ ô nhiễm không khí cao trước khi sinh và sự chậm phát triển ở tuổi lên ba, cũng như các vấn đề về tâm lý và hành vi sau này, bao gồm các triệu chứng của chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), lo âu và trầm cảm.
Các hướng dẫn được xây dựng như thế nào?
Hướng dẫn Chất lượng Không khí của WHO là một bộ khuyến nghị dựa trên bằng chứng về giá trị giới hạn cho các chất ô nhiễm không khí cụ thể, được xây dựng nhằm giúp các quốc gia đạt được chất lượng không khí bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Hướng dẫn được ban hành lần đầu tiên vào năm 1987. Kể từ đó, một số phiên bản cập nhật đã xuất hiện và phiên bản toàn cầu mới nhất được công bố vào năm 2005. WHO thường xuyên cập nhật Hướng dẫn Chất lượng Không khí để đảm bảo tính phù hợp liên tục của chúng và hỗ trợ nhiều lựa chọn chính sách quản lý chất lượng không khí ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là khi xem xét đến phạm vi rộng lớn của các nghiên cứu sức khỏe mới được công bố trong thời gian đó.
Bản cập nhật hướng dẫn về chất lượng không khí của WHO năm 2021 là nhằm ứng phó với mối đe dọa thực sự và liên tục của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe cộng đồng.
Theo quy định và quy trình xây dựng hướng dẫn của WHO, một số nhóm chuyên gia được thành lập, mỗi nhóm có một chức năng rất cụ thể. Việc lựa chọn chất gây ô nhiễm nào cần cập nhật được một nhóm thống nhất, trong trường hợp này là bụi mịn, ôzôn, nitơ dioxit và lưu huỳnh dioxit. Các nhóm chuyên gia khác soạn thảo tài liệu nền tảng - tổng quan tài liệu và đánh giá - sau đó được nhóm chuyên gia chính xem xét và góp ý.
Dựa trên các tài liệu nền và các bình luận, một Nhóm chuyên gia khác đồng ý về định dạng và nội dung của các hướng dẫn được cập nhật và các thay đổi được đề xuất trong văn bản hỗ trợ các hướng dẫn.
Hướng dẫn này khuyến nghị điều gì?
Hướng dẫn về chất lượng không khí của WHO khuyến nghị mức độ và mục tiêu tạm thời cho các chất gây ô nhiễm không khí phổ biến: PM, O3 , NO2 và SO2 .
Mức AQG khuyến nghị năm 2021 so với hướng dẫn chất lượng không khí năm 2005
| Pollutant | Averaging Time | 2005 AQGs | 2005 AQGs |
| PM2.5, Mg/m3 | Annual | 10 | 5 |
| PM2.5, Mg/m3 | 24 hour | 25 | 15 |
| PM10, Mg/m3 | Annual | 20 | 15 |
| PM10, Mg/m3 | 24 hour | 50 | 45 |
| O3, Mg/m3 | Peak Season | - | 60 |
| O3, Mg/m3 | 8 hour | 100 | 100 |
| NO2, Mg/m3 | Annual | 40 | 10 |
| NO2, Mg/m3 | 24 hour | - | 25 |
| SO2, Mg/m3 | 24 hour | 20 | 40 |
| CO, Mg/m3 | 24 hour | - | 4 |
μg = microgam
a phân vị thứ 99 (tức là vượt quá 3–4 ngày mỗi năm).
b Nồng độ O3 trung bình tối đa hàng ngày trong 8 giờ trong sáu tháng liên tiếp với nồng độ O3 trung bình cao nhất trong sáu tháng . Lưu
ý: Mùa cao điểm hàng năm là phơi nhiễm dài hạn, trong khi 24 giờ và 8 giờ là phơi nhiễm ngắn hạn.
Chính phủ có thể sử dụng chúng như thế nào?
Các chính phủ trên khắp thế giới áp dụng các hướng dẫn này theo những cách khác nhau tùy thuộc vào năng lực kỹ thuật, năng lực kinh tế, chính sách quản lý chất lượng không khí và các yếu tố chính trị, xã hội khác. Trước khi áp dụng các giá trị hướng dẫn của WHO như các tiêu chuẩn pháp lý, các chính phủ nên xem xét điều kiện địa phương đặc thù của mình.
Những hướng dẫn này nhằm mục đích đạt được điều gì?
Mặc dù các hướng dẫn này không phải là tiêu chuẩn hay tiêu chí ràng buộc về mặt pháp lý, nhưng chúng được thiết kế để cung cấp hướng dẫn nhằm giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí đến sức khỏe dựa trên đánh giá của chuyên gia về bằng chứng khoa học hiện tại.
Những hướng dẫn này kết hợp bằng chứng khoa học từ nhiều quốc gia, khiến chúng phù hợp với nhiều điều kiện khác nhau trên toàn thế giới và có khả năng hỗ trợ nhiều lựa chọn chính sách cho việc quản lý chất lượng không khí.
Chúng được thiết kế để sử dụng trong nhiều điều kiện khác nhau tại tất cả các khu vực của WHO và hỗ trợ nhiều lựa chọn chính sách cho việc quản lý chất lượng không khí. Kiến thức về các đặc tính nguy hại của các chất ô nhiễm và chỉ ra rủi ro liên quan đến phơi nhiễm là một đóng góp khoa học thiết yếu cho việc quản lý chất lượng không khí.
Lợi ích sức khỏe đáng kể có thể đạt được bằng cách giảm thiểu mức độ tiếp xúc của người dân với ô nhiễm không khí. Việc giải quyết ô nhiễm không khí thông qua các hành động chính sách trong lĩnh vực năng lượng, giao thông, quản lý chất thải, nông nghiệp và quy hoạch đô thị cũng có thể mang lại những lợi ích bổ sung cho sức khỏe, giảm thiểu biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế bền vững.
Nguồn: https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/what-are-the-who-air-quality-guidelines
XEM VỊ TRÍ
